Twórczość jest ściśle powiązana z motywacją. Najbardziej twórczy artyści, to ci zmotywowani przyjemnością tworzenia. Motywacja wewnętrzna odnosi się do niezmąconej otoczeniem chęci podjęcia wysiłku, w odróżnieniu od motywacji zewnętrznej determinowanej osiągnięciem wyniku, rywalizacją i innymi społecznymi celami, takimi jak pieniądze, nagrody, czy uznanie.
Wewnętrzna motywacja sprzyja silniej procesom twórczym, ponieważ bazuje na energii intrapsychicznej, koncentracji na satysfakcji, przyjemności czerpanej z samego działania.
Jednak uzyskiwanie informacji zwrotnej z zewnątrz, dowartościowanie, czasem sprzyja procesowi twórczemu, uruchamiając dodatkowe zasoby do działania. Stymulacja zewnętrzna nie może jednak przeważać, jeśli założeniem jest uruchamianie procesów twórczych. Koncentracja wyłącznie na ocenie zewnętrznej obniża kreatywność, która opiera się na rozpoznawaniu i eksplorowaniu intrapsychicznego potencjału.
Jak wzmacniać twórczą osobowość?
- Znajdź środowisko dające wiele możliwości, wiele opcji do wyboru stymulujących twórczość – twórczy ludzie, interesujące fora, książki i poradniki, webinary, kursy i szkolenia,
- Codziennie stawiaj sobie interesujące problemy do rozwiązania lub znajdź kilka drobnych wyzwań twórczych z różnych dziedzin (opowiedz krótką, śmieszną historię, zaplanuj inspirujący dialog, zadaj pytanie z poziomu dziecka, ułóż nową melodię do znanych słów, zaprojektuj w wyobraźni rower dla kangura – możliwości kreatywnego samorozwoju są nieograniczone).
- Znajdź odpowiednie, sprzyjające środowisko w którym będziesz mógł ów problem badać i rozwiązywać. Poszukaj ludzi, miejsca, zmodyfikuj otoczenie, tak aby ci sprzyjało w procesie myślowym.
- Pracuj nad problemem przez określony czas, a następnie zapisz rezultaty swojej pracy. Zadbaj o to aby nie doprowadzić się do frustracji spowodowanej przepracowaniem.
- Zbuduj wizję rozwiązania problemu lub wizję dzieła – na przykład domek na drzewie, projekt ogródka, uszytej skarpetki, tekst na bloga, przemówienie, grafikę.
- Twórz wizje, używając emocji, metafor, zmysłowych wyobrażeń, własnych neologizmów w sposób komiczny, ekscytujący i nieszablonowy.
- Pracuj nad rozwojem umiejętności niezbędnych w określonej dziedzinie – kup młotek, miarkę, deski i szkicownik, zapisz się na kurs grafiki, czytaj podręczniki.
- Postaraj się opanować jak najwięcej wiedzy z danej dziedziny.
- Zwracaj większa uwagę na różne zewnętrzne i wewnętrzne aspekty tego co tworzysz; nie sugeruj się trendami, złożeniami, zasadami, aktualnie panującą modą.
- Podważaj stereotypowe założenia, kwestionuj ortodoksyjne poglądy, z dziecięcą ciekawością pytaj: po co i dlaczego tak ma być?
- Koncentruj się na procesie tworzenia, szukaj satysfakcji z pracy, skup się na rezultacie działania, a nie na zewnętrznej ocenie.
- Wykonaj dzieło najlepiej jak potrafisz, a nie po to by pokonać konkurencję.
- Eksperymentuj i ryzykuj z niekonwencjonalnymi rozwiązaniami niezależnie od tego jak dziwny miałby być Twój projekt.
- Używaj optymizmu do poprawy swojego dzieła, żartuj z niego, z błędów, z własnej pracy, ale nie wpadaj w szyderczy ton.
- W czasie impasu, stwórz cząstkowe projekty prowadzące cię do głównego celu i zacznij je stopniowo realizować.
- Gdy przyjdzie brak weny, zapisz wszystkie możliwe rozwiązania, skrajne, nielogiczne, nieistotne oraz te cenne, ważne. Następnie zacznij się nimi bawić; użyj różnych narzędzi do intelektualnej obróbki: modyfikacji, eliminacji, przegrupowania, przewartościowania, szukaj substytutów, a następnie ponownie je przemyśl.
- Gdy będziesz w impasie, rozważ podobny problem i jego metaforyczne rozwiązania w różnych modalnościach: słownej, obrazowej, słuchowej, sensorycznej.
- Gdy nadal towarzyszy ci niemoc, zajmij się czymś innym i pozwól aby umysł sam poszukał rozwiązania; aby w wyniku procesu inkubacji doszło do przeformułowania myśli; zaangażuj inne zmysły, pozwól aby odpoczęła przeciążona część mózgu, spraw sobie przyjemność, zrelaksuj się i wróć z nową energią,
- Szukaj nowych rozwiązań, spróbuj ponownie, najlepsze dzieła powstają kiedy jesteśmy najbardziej produktywni.
- Zmień otoczenie i wyjdź do lasu, nad jezioro, do ludzi. Opowiedz o swoim dziele, tym którzy są zaciekawieni i entuzjastycznie nastawieni – być może czymś Cię zainspirują. Bądź cierpliwy.
Twórczość, można ćwiczyć jak mięsień, ważne aby umieć obserwować siebie. Znajdź czas w którym Twój umysł jest najbardziej produktywny i znajduje w działaniu największą przyjemność. Wypocznij i nie doprowadzaj się do nadmiernego zmęczenia. Nie ma silniejszego mordercy twórczości jak tytaniczna praca, która stała się kolejnym obowiązkiem.
Można ją rozwijać niemalże w każdej dziedzinie życia. Wymaga oderwania się od utartych schematów, uruchomienia dziecięcej ciekawości. Przestań się przejmować tym jak zostaniesz oceniony. Oderwij się też od pochwał, nagród, zapewne znajdą się i tacy którzy będą chcieli Cię chwalić. Wystaw się na ryzyko. Niepowodzenie możesz potraktować jak informację zwrotną i przykład, z którego można sobie pożartować.
Opracował: Cezary Barański, na podstawie: Alan Carr Psychologa pozytywna