Strategia FRAMES, to jedna z metod motywacji w ramach pracy krótkoterminowej, która ma na celu przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym: nadużywaniu alkoholu, narkotyków, ryzykownym aktywnościom seksualnym, zachowaniom przestępczym, przemocowym.
Jej skuteczność została potwierdzona w wyniku badań naukowych w wielu populacjach badanych. Najlepiej została udokumentowana w pracy z osobami nadużywającymi substancji psychoaktywnych.
Strategia FRAMES składa się z następujących elementów:
(F) – informacja zwrotna odniesiona do norm (Feedback of personal status relative to norms). Informacja zwrotna powinna być spersonalizowana. Sprowadza się do oceny indywidualnych wzorców (np. spożywania alkoholu), dotyczy ryzyka i szkód ponoszonych w wyniku używania przez osobę, z którą prowadzona jest rozmowa. Punktem odniesienia do udzielenia informacji zwrotnej powinny być kwestionariusze, testy, wyniki badań. Informacja zwrotna powinna być poprzedzona pytaniem o zgodę na jej udzielenie. Powinna być zaprezentowana przez prowadzącego spotkanie w sposób partnerski i neutralny. Koniec interwencji to uzyskanie odpowiedzi na temat postrzegania przez klienta przekazanej informacji zwrotnej.
(R) – odpowiedzialność za osobistą zmianę (Responsibility for personal change). Za zmianę odpowiedzialna jest osoba, która podejmuje zachowanie ryzykowne. Osoba pomagająca powinna podkreślić jej autonomię w zakresie decyzji dotyczących zmian stylu życia. Im wyższy poziom autonomii budowany jest w kontakcie przez pomagającego, tym większe poczucie niezależności decyzyjnej osoby posiadającej trudności z nadużywaniem.
(A) – rady dotyczące zmiany (Advice to change). Wszelakie rady dotyczące radzenia sobie z trudnością powinny być przekazywane w formie propozycji, a nie zalecenia, w formie opcji do rozważenia, nie nakazu. Każda rada powinna być formułowana za zgodą klienta, uwzględniając jego obecne możliwości i poziom zdolności percepcyjnych oraz gotowości do zmiany. Rady mogą dotyczyć sposobów zmniejszania ilości spożywanych środków psychoaktywnych, mechanizmów nadużywania, radzenia sobie z czynnikami wyzwalającymi chęć spożycia (takimi jak stres). Każda rada odniesie korzyść, jeśli zostanie wspólnie przedyskutowana.
(M) – menu – lista możliwych opcji do wykorzystania w dążeniu do zmiany (Menu of options from which to choose in pursuing change). Klientowi proponowana jest lista możliwości zmiany zachowania z uwzględnieniem jego zasobów. W tym zawarte są różne sposoby radzenia sobie z problemem: np. leczenia, terapii, uzyskania wsparcia. Podkreślana jest tutaj jego decyzyjność i niezależność dotycząca wyboru strategii radzenia sobie z problemami.
(E) – empatyczne poradnictwo (Empathic counselor style). Atmosfera empatycznej komunikacji powinna towarzyszyć od początku do końca rozmowy. Akceptacja, współczucie, szacunek, zrozumienie są niezbędnymi elementami tej rozmowy. Empatia może być komunikowana w postaci odzwierciedlenia obaw przed zmianą, ambiwalencji wobec problemu, itd.
(S) – poleganie na sobie (Support for self – efficacy). Samoskuteczność sprowadza się do wzmacniania poczucia zaradności, dowartościowaniu umiejętności, wspieraniu poczucia kontroli nad życiem – w celu utrzymania gotowości do zmiany.
Opracował:
Cezary Barański, na podstawie:
Miller W.R., Wzmacnianie motywacji do zmiany w terapii nadużywania substancji.