Budowanie motywacji z zastosowaniem strategii FRAMES

Strategia FRAMES, to jedna z metod motywacji w ramach pracy krótkoterminowej, która ma na celu przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym: nadużywaniu alkoholu, narkotyków, ryzykownym aktywnościom seksualnym, zachowaniom przestępczym, przemocowym.

Jej skuteczność została potwierdzona w wyniku badań naukowych w wielu populacjach badanych. Najlepiej została udokumentowana w pracy z osobami nadużywającymi substancji psychoaktywnych.

Strategia FRAMES składa się z następujących elementów:

(F) informacja zwrotna odniesiona do norm (Feedback of personal status relative to norms). Informacja zwrotna powinna być spersonalizowana. Sprowadza się do oceny indywidualnych wzorców (np. spożywania alkoholu), dotyczy ryzyka i szkód ponoszonych w wyniku używania przez osobę, z którą prowadzona jest rozmowa. Punktem odniesienia do udzielenia informacji zwrotnej powinny być kwestionariusze, testy, wyniki badań. Informacja zwrotna powinna być poprzedzona pytaniem o zgodę na jej udzielenie. Powinna być zaprezentowana przez prowadzącego spotkanie w sposób partnerski i neutralny. Koniec interwencji to uzyskanie odpowiedzi na temat postrzegania przez klienta przekazanej informacji zwrotnej.

(R) odpowiedzialność za osobistą zmianę (Responsibility for personal change). Za zmianę odpowiedzialna jest osoba, która podejmuje zachowanie ryzykowne. Osoba pomagająca powinna podkreślić jej autonomię w zakresie decyzji dotyczących zmian stylu życia. Im wyższy poziom autonomii budowany jest w kontakcie przez pomagającego, tym większe poczucie niezależności decyzyjnej osoby posiadającej trudności z nadużywaniem.

(A)rady dotyczące zmiany (Advice to change). Wszelakie rady dotyczące radzenia sobie z trudnością powinny być przekazywane w formie propozycji, a nie zalecenia, w formie opcji do rozważenia, nie nakazu. Każda rada powinna być formułowana za zgodą klienta, uwzględniając jego obecne możliwości i poziom zdolności percepcyjnych oraz gotowości do zmiany. Rady mogą dotyczyć sposobów zmniejszania ilości spożywanych środków psychoaktywnych, mechanizmów nadużywania, radzenia sobie z czynnikami wyzwalającymi chęć spożycia (takimi jak stres). Każda rada odniesie korzyść, jeśli zostanie wspólnie przedyskutowana.

(M)menu – lista możliwych opcji do wykorzystania w dążeniu do zmiany (Menu of options from which to choose in pursuing change). Klientowi proponowana jest lista możliwości zmiany zachowania z uwzględnieniem jego zasobów. W tym zawarte są różne sposoby radzenia sobie z problemem: np. leczenia, terapii, uzyskania wsparcia. Podkreślana jest tutaj jego decyzyjność i niezależność dotycząca wyboru strategii radzenia sobie z problemami.

(E)empatyczne poradnictwo (Empathic counselor style). Atmosfera empatycznej komunikacji powinna towarzyszyć od początku do końca rozmowy. Akceptacja, współczucie, szacunek, zrozumienie są niezbędnymi elementami tej rozmowy. Empatia może być komunikowana w postaci odzwierciedlenia obaw przed zmianą, ambiwalencji wobec problemu, itd.

(S)poleganie na sobie (Support for self – efficacy). Samoskuteczność sprowadza się do wzmacniania poczucia zaradności, dowartościowaniu umiejętności, wspieraniu poczucia kontroli nad życiem – w celu utrzymania gotowości do zmiany.

Opracował:
Cezary Barański, na podstawie:
Miller W.R., Wzmacnianie motywacji do zmiany w terapii nadużywania substancji.